İçinde bulunduğumuz Kasım ayında öne çıkan kampanya ve indirimler ile alışveriş çılgınlığı gündeme geliyor. Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, indirimlerin kaçırılmaması gereken bir fırsat üzere sunulması nedeniyle bireylerde gereğince düşünmeden, değerlendirmeden dürtüsel bir satın alma davranışı gözlemlendiğini söyledi. Sedef Koç Bal, “Birey olarak davranışlarımıza eşlik eden duygu ve düşüncelerimizi gözden geçirmeli ve kendimize dair farkındalığımızı arttırmalıyız” tavsiyesinde bulundu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, bilhassa Kasım ayında kampanyalarla gündeme gelen indirimlerin ilgi görmesinin nedenlerini kıymetlendirdi.
Yeni bir eşya almak haz veriyor
Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, bilhassa medya araçlarının tesiriyle öne çıkan indirim ve kampanyaların büyük ilgi gördüğünü belirterek “Peki satın almayı planladığınız o nesneye gerçekten ihtiyacınız var mı? Kendimiz için yeni bir eşya edinmek, bundan haz almak elbette olağan. Bir süredir planladığımız bir şeyi satın almak için indirim dönemini beklemek de şüphesiz mantıklı bir adım. Ancak tüm bunların dışında, alışveriş çılgınlığına evrilen sağlıksız bir satın alma davranışı ortada” dedi.
Sürekli hatırlatmalara maruz kalınıyor
Meselenin toplumsal medya boyutunun elbette göz gerisi edilemeyeceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, “Belirli tarihlerin yaklaşmasıyla birlikte çeşitli mecralar aracılığıyla daima hatırlatmalara maruz kalıyoruz. Gerisinden duygusal bir manipülasyon başlıyor. Sahip olma isteği, haz arayışı, heyecan, coşku, hırs… Toplumsal medyanın ve reklamların tesiri çok güçlü olmakla birlikte; diğerlerinde olana sahip olarak ‘onlar gibi olma’ dileği, aidiyet beklentisi, o objeye sahip olarak statü edinme, haz arayışı yahut dürtü denetiminde zorlanma üzere sebepleri de kıymetlendirmek gerekir” diye konuştu.
İnsanlar çeşitli mazeretlerle kendini ikna ediyor
İnsanların bilhassa bu devirde kendini çeşitli mazeretlerle ikna etme gayreti içinde olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, “İnsanlar ‘İndirimler bitmeden, stoklar tükenmeden hemen almam lazım!’ ‘Herkeste var, bende de olmalı’, ‘İndirim varken alayım bulunsun’, ‘Şimdi almazsam fiyatı artınca almam gerekecek, en uygun zaman şimdi’ gibi çeşitli bahanelerle kendini ikna etme çabasına girmektedir. Birey ihtiyaç dışı satın alma davranışı sırasında mutlu iken günün sonunda keyifsiz ve gergin olup ekonomik sorunlarla karşılaşabiliyor” ihtarında bulundu.
Duygularımızı ve fikirlerimizi gözden geçirmeliyiz
Söz konusu indirimlerin kaçırılmaması gereken bir fırsat üzere sunulması nedeniyle şahıslarda gereğince düşünmeden, değerlendirmeden dürtüsel bir satın alma davranışı gözlemlendiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, “Birey olarak davranışlarımıza eşlik eden duygu ve düşüncelerimizi gözden geçirmeli ve kendimize dair farkındalığımızı arttırmalıyız” tavsiyesinde bulundu.
Pandemi sonrası tüketim alışkanlıkları değişti
Tüketim alışkanlıklarının tüm dünyada değişime uğradığını kaydeden Sedef Koç Bal, “Özellikle Covid-19 salgını sonrasında değişen dünya düzenine bazı konularda toplum olarak çok kısa sürede uyum sağladık. Çevrimiçi alışveriş bunun örneklerinden. Sanal sepeti doldurmak, fiziksel alışveriş sepetini doldurmaktan daha pratik, daha hijyenik gözükmekte ancak sağlık için sağladığı avantajı ekonomimiz için maalesef sağlamıyor. Herhangi bir insan davranışındaki aşırılığı araştırmaya değer bulduğumuz gibi alışverişte de aynı durum söz konusu” dedi.
Altında yatan nedenler araştırılmalı
Abartılı her davranışta olduğu üzere alışveriş yaparken ortaya çıkan aşırılıkların altında da çeşitli sıkıntıların olabileceğini söz eden Uzman Klinik Psikolog Sedef Koç Bal, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu davranışın sonucunda oluşan meselelerin yanı sıra neden olabilecek durumları, eşlik edebilecek öteki ruhsal rahatsızlıkları da art planda düşünmekte yarar var. Örneğin duygudurum bozukluklarıyla birlikte artan alışveriş davranışını yahut alışveriş bağımlığı üzere etmenleri de ruh sıhhati profesyonelleri olarak ele almalıyız. Uygun hissetmek için yaptığınız bir hareket, sonrasında sizin için aksiliklerle sonuçlanıyorsa ve hayat kalitenizi düşürüyorsa uzman dayanağı almayı düşünebilirsiniz.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
